Mesafe Hesaplama

Mesafe hesaplama, iki noktanın birbirlerinden ne kadar uzak olduklarının sayısal olarak ifade edilmesidir. Haritacılıkta iki nokta arasındaki mesafe, kuş uçumu mesafe ve yol mesafesi olarak ikiye ayrılmaktadır. Kuş uçumu mesafe, iki nokta arasında düz bir çizgi çizilerek hesaplanır. Çizilen bu çizginin uzunluğu mesafe değerini verecektir. Gerçek mesafe ise bu uzunluğun, harita ölçeğinin paydasıyla çarpılması ile elde edilir.

Yol mesafesi ise seyahat aracına göre farklılık göstermektedir. Yaya ya da araç ile seyahat edilmesi durumunda, ihtiyaç duyulan mesafe, karayolu mesafesidir. Karayolu mesafesinin hesaplanabilmesi için;

• • İki nokta arasında ulaşımı sağlayacak bütün yolların,
• • Yolların nitelik özelliklerinin (uzunluk, yön bilgisi, şerit sayısı, hız limiti vs.), bilinmesi gereklidir.

Gerçek yol mesafesine ulaşmak için, iki nokta arasındaki optimum güzergahının belirlenmesi gereklidir. En hızlı ya da en kısa yol mesafesi üzerinden hesaplama yapılabilir.

• • En kısa yol mesafesini hesaplamak için iki nokta arasında mümkün olan yolların en kısaları tercih edilir.
• • En hızlı yol mesafesini hesaplamak için hız sınırı limitleri, yol yapısı ve yol trafik durumu gibi etkenler göz önüne alınarak en kısa olmasa da en hızlı seyahat edilebilecek yollar tercih edilir.

Tercih edilen yönteme göre güzergâh üzerindeki bütün yolların yol uzunluklarının toplanması ile karayolu mesafesi elde edilir.

İller arası mesafe hesaplamada Başarsoft, rota hesaplama, mesafe matrisi ve TSP servisi olmak üzere 3 başlıkta hizmet sunmaktadır.

• • Rota hesaplama, A noktasından B noktasına en kısa mesafeye veya en kısa süreye göre en uygun yol oluşturulabilir. İki il arasındaki mesafenin hesaplanmasında bu hizmet kullanılabilir.
• • Mesafe matrisi, birden çok noktanın birden çok noktaya göre yol mesafelerini ve seyahat süresini hesaplayabilen bir algoritmadır. Bu hizmetin kullanılması ile 81 ilin birbirlerine göre mesafeleri ve seyahat sürelerinin yer aldığı bir matris elde edilebilir.
• • TSP (Travelling Salesman Problem – Gezgin Satıcı Problemi) servisi ise bir noktadan birden fazla noktaya en hızlı ya da en kısa güzergahı oluşturmak için kullanılabilir. TSP servisi özellikle lojistik alanında sıklıkla kullanılan bir hizmettir. Bir noktadan hareket ederek, birçok noktaya dağıtım yapılması gereken durumlarda tercihe göre en hızlı ya da en kısa dağıtım güzergâhları oluşturulmaktadır.

Haritadan mesafe ölçme işlemi için gidilecek olan yolların harita üzerindeki uzunlukları elde edilir. Elde edilen uzunlukların toplanılarak, harita ölçeğinin paydası ile çarpılması ile gerçek mesafe hesaplanır.

Yol mesafesi hesaplamada, Google Maps Platform Distance Matrix API ile hizmet vermektedir. Distance Matrix API, birden çok noktanın birden çok noktaya göre seyahat süresi ve mesafesini sağlayan bir servistir. API, Google Haritalar API tarafından hesaplandığı şekliyle başlangıç ve bitiş noktaları arasında önerilen rotaya dayalı bilgileri döndürür ve her bir çift için süre ve mesafe değerlerini içeren satırlardan oluşur.

Uydudan mesafe ölçme ile elde edilecek mesafe kuş uçumu mesafeyi verir. Fakat özellikle rota hesaplama çalışmalarında elde edinilen bu bilgi hatalıdır. Doğru sonuçlar için karayolu ağı üzerinden hesaplamaların yapılması gereklidir.