Başarsoft Yönetim Kurulu ve TOBB Türkiye Yazılım Meclisi Yazılım İhracatı Komite Başkanı Alim Küçükpehlivan, TRT Türkiye’nin Sesi Radyosu’nda, Tekno Vadi programının canlı yayın konuğu oldu.
Programda Başarsoft’un 27 yıldır, hem vatandaşlara hem de iş dünyasına Türkiye’nin adres, navigasyon, yol haritası, konum gibi terminolojilerin arkasındaki bütün altyapıyı sunduğunu ifade eden Küçükpehlivan, Başarsoft’un kuruluşundan günümüze katettiği gelişimin yanı sıra konum teknolojilerinin bugünü ve geleceğine ilişkin soruları da cevaplandırdı.
“27 yıl önce, üç genç mühendis tarafından ‘Başar Bilgisayar’ adıyla yola çıktık. Sıfır sermaye ancak sınırsız sermaye olan beyin sermayesi ile başladık.”
“Suudi Arabistan’dan Endonezya’ya, Fas’tan Togo’ya Amerika da dahil olmak üzere birçok yerde çalışmalar yapıyoruz. Şimdilik küçük ölçeklerde yaptığımız bu işi, artık gelirimizin ciddi bir miktarını oluştursun diye, yurt dışı birimlerimizi de kurduk.”
“En güncel haritamızı şu an 112 Acil Durum Yönetim Sisteminde kullanıyoruz. Ayda bir Sağlık Bakanlığı’na bağlı tüm Türkiye’de 5 binden fazla ambulansa güncel harita sunabiliyoruz. Bunu da günlüğe doğru çekmeye çalışıyoruz.”
“Zorlu coğrafyalarda yüksek gerilim enerji nakil hatlarındaki arızaların kontrol edilebilmesi için bir drone altyapısı geliştirdik. Şebeke üzerinden hızlıca drone ile uçuyorsunuz. Çekilen görüntüleri yapay zekaya atıyorsunuz. Personel ile beş ayda yapılabilecek kontrolü, bir ayda yapıyorsunuz. Sistem olası sorun olabilecek hat, trafo ve aktarma noktalarında alarm üretiyor.”
Şirketi kurma kararı verdikleri teknolojik dünya ile günümüz arasında çok büyük değişimler yaşandığını ifade eden Küçükpehlivan, bu gelişmelere çok hızlı adapte olabildiklerini söyledi. 3 genç mühendis tarafından ‘Başar Bilgisayar’ adıyla yola çıktıklarını belirten Küçükpehlivan şunları söyledi: “Kurulduğunda sıfır sermaye ancak sınırsız sermaye olan beyin sermayesi ile başladık. 27 yıldır hem vatandaşlara hem de iş dünyasına Türkiye’nin adres, navigasyon, yol haritası, konum gibi terminolojilerin arkasındaki bütün altyapıyı sunan bir şirket Başarsoft. Türkiye’nin sayılı Ar-Ge şirketlerinden. ODTÜ Teknokent’te yeri olan, 2 Ar-Ge merkezi olan, ABD’de, Afrika’da Asya’da birçok projede ürünleri çalışan bir teknoloji firmasıyız. Devamlı olarak çözülecek sorunlar ve iyileştirilecek bir şeyler var. Mesleğimizin zor yanı da bu. O yüzden devamlı teknolojiyle haşir-neşir bir hayat içerisindeyiz.”
22 milyon bina, 4,5 milyon işletme verisi
Şirketi kurduklarında şehirlere hizmet veren alt yapı şirketlerinin, dijital haritalar üzerinde çalışmasını sağlamak üzere yola çıktıklarını belirten Küçükpehlivan, ilk müşterilerin de Ankara Su İdaresi olduğunu söyledi. Küçükpehlivan, “Buradan başlayan yolculukta baktık ki belli kurumlarda hizmet verdikleri yerlerin haritaları var. Ama örneğin Adana’nın Gaziantep’in bu teknolojilerden haberleri bile yoktu. Dolayısıyla bir iş görecek kadar dijital harita üretmenin zorunlu olduğunu görüp, üretmeye başladık. Şükür ki 80’li yıllarda, harita işi özel sektöre de açılmaya başladı. Yani öncesinde sadece askeri haritalar vardı. Biz de arabalara GPS cihazları takarak, sokak sokak Türkiye’yi gezmeye başladık. 2006 yılında Türkiye’nin 18 büyükşehrinin ana cadde ve sokaklarında, sokak adı ve işyerleri bilgilerini toplamaya başladık. Bugün hala topluyoruz” dedi.
Bugün gelinen noktada 22 milyon binanın kapı numarasını, koordinatlı olarak topladıklarını kaydeden Küçükpehlivan, öte yandan 4,5-5 milyon işletmenin kapısının önüne kadar teslimat yapılabilecek alt yapıyı ve yoldaki şerit sayılarından, çıkışa ne kadar uzakta olduğunuza kadar araçlara sunabilecek navigasyon altyapılarını da geliştirdiklerini söyledi.
5 binden fazla ambulansa güncel harita
Akıllı cep telefonunun içinde ücretsiz gelen uygulamalardaki Türkiye haritalarının, Başarsoft tarafından üretildiğinin altını çizen Küçükpehlivan, teknoloji şirketlerinin de yapay zeka ya da değişik şekillerde güncelleme çalışmaları yaptıklarını ifade etti. Küçükpehlivan, “Biz en güncel haritamızı şu an 112 Acil Durum Yönetim Sisteminde kullanıyoruz. Ayda bir Sağlık Bakanlığı’na bağlı tüm Türkiye’de 5 binden fazla ambulansa güncel harita sunabiliyoruz. Bunu da günlüğe doğru çekmeye çalışıyoruz. Bu ne demek, Trabzon Yomra’da sokağın adının değiştiğini gören benim çalışanım onu işleme aldığında, orada bir kaza olduğunda o sokağın eski adını verse bile, doğru sokağa götürebilecek alt yapıyı oluşturmuş durumdayız. Bu cebinizdeki uygulamalarda çok güncel olmayabilir ama Başarsoft belli bir ücret karşılığında en güncel haritayı, pizzacısından kargocusuna, bankacısında GSM şirketlerine kadar bu alt yapıyı sunuyor” dedi.
“Tüm dünyaya hizmet verebilir durumdayız”
Konuşmasında yurt dışı faaliyetleri hakkında da bilgi veren Küçükpehlivan, tüm dünyada hizmet verebilir durumda olduklarını söyledi: “Mesela bir Alman müşterimiz var. Yaklaşık 10 ülkede bizden bir yazılım alarak veri toplama sürecini yönetti. Biz 10 ülkenin hiçbirine gitmedik. Yazılımımızı geliştiren mühendis arkadaşlarımız, Hindistan’daki 6 bin saha personelinin kendi cep telefonlarına kurdukları yazılımlarla, 600 bin işletmenin ziyaretlerini her yıl yönetebilecekleri bir uygulamayı geliştirdiler. Yani coğrafya içerisinde konum oluşan bir bilgi sisteminde, biz bir şekilde tüm dünyada hizmet verebilir durumdayız. Suudi Arabistan’dan Endonezya’ya, Fas’tan Togo’ya Amerika da dahil olmak üzere birçok yerde çalışmalar yapıyoruz. Şimdilik küçük ölçeklerde yaptığımız bu işi, artık gelirimizin ciddi bir miktarını oluştursun diye, yurt dışı birimlerimizi de kurduk.”
Computer Vision teknolojisi
Konum teknolojilerindeki gelişmelerin ne yönde olduğu sorusu üzerine ise Küçükpehlivan, hala alınacak çok yol olduğunu söyleyerek, Computer Vision (bilgisayar görüşü) teknolojisi örneğini verdi. Küçükpehlivan, “Yeni nesil elektrikli-akıllı araçlarda birçok kamera teknolojileri ile kendi ihtiyaç duyduğu verilerin çok daha fazlasını ve canlı halini arabanın içinde üretiyorlar. Bu teknoloji sayesinde aracın önüne bir yaya çıktığında ya da yola düşmüş bir nesne görüldüğünde anında harita üzerinde konumlandırabilecek ve tehlike varsa ona göre yönlendirilmesini sağlayabilecek bir teknoloji var” dedi.
Kamyonlara özel navigasyon
Cep telefonlarındaki navigasyonların binek araçlar için geliştirildiğini söyleyen Küçükpehlivan, özellikle köprülere çarpan kamyonların karıştığı kazaların önüne geçilebilmesi yönünde kamyonlara özel navigasyon geliştirdiklerini vurguladı: “Sizin altınızda bir kamyon varsa dorse yüksekliğinizi, ağırlığınızı, teker sayınızı girdiğinizde, Karayolları Kanununa göre girip giremeyeceğiniz yerleri ölçümleyen ve ona göre rota planlayan bir navigasyona da ihtiyaç var ve biz bunu yapıyoruz. Amacımız bunu cep telefonunda da oluşturup, ‘Adana’ya yük götüreceğim bana rotayı çiz’ dediğimizde, hiçbir sorun oluşturmadan dorsesi bir yere takılmadan varmasını sağlayacak alt yapıyı yapıyoruz. Köprü yüksekliği 4.50 yazıyordur ama oraya bir asfalt atılmış ve bu yükseklik 4.20’ye düşmüş olabilir. Arkadaşlarımız bu yükseklikleri lazerle ölçüp güncel tuttuğu için bu tür olayları engelleyebilecek bir yapı oluşturuyoruz.”
Elektrikli araç navigasyonu da ürettik
Elektrikli araçlar için geliştirilen navigasyon teknolojilerine ilişkin soruya karşılık olarak Küçükpehlivan, yolun eğiminin elektrikli araçlar için en önemli bilgilerden biri olduğunu belirterek, Başarsoft olarak bunu da ürettiklerini vurguladı. Kendisinin de elektrikli araç kullandığını söyleyen Küçükpehlivan, ileride sizin müdahaleniz olmadan, araçların yol üzerindeki şarj istasyonlarından rezervasyon yapabilecek navigasyonların yapılacağını kaydetti: “Elektrikli araçlarda herkesin en büyük derdi, ‘Nerede şarj edeceğim?’, ‘Yolda kalır mıyım?’ gibi kaygılar var. Arabanızın navigasyonu, aracınızın elektrik kapasitesi, batarya tüketimi, yokuştaki gaz kullanım alışkanlıklarınız gibi parametreleri de dikkate alarak menzil hesabı yapması lazım. Bunun içinde en önemli bilgilerden birisi, yolun eğimi. Yokuş aşağı giderken batarya kendini dolduruyor. Dolayısıyla çok hassas bir yol haritasına ihtiyaç var ve Başarsoft olarak bunu da ürettik. Diğer konuda, şarj istasyonlarının güncel durumları. Bende elektrikli araç kullanıyorum ve randevu peşinde koşuyoruz. Aracınız belki ileride hiç karışmanıza gerek kalmadan, yol üstünde sizin adınıza rezervasyon yapacak.”
Yüksek gerilim enerji nakil hatları için drone teknolojisi
Zorlu coğrafyalarda yer alan yüksek gerilim enerji nakil hatlarındaki bakım ve kontroller için bütün dünyadan da talep edilen yeni teknolojiler geliştirdiklerini söyleyen Küçükpehlivan, bu sayede verimliliği en üst düzeye çıkarttıklarını ifade etti: “Hatlardaki arızaların kontrol edilebilmesi için bir drone altyapısı geliştirdik. Şebeke üzerinden hızlıca drone ile uçuyorsunuz. Çekilen görüntüleri yapay zekaya atıyorsunuz. Personel ile beş ayda yapılabilecek kontrolü, bir ayda yapıyorsunuz. Sistem olası sorun olabilecek hat ya da trafo ve aktarma noktalarında alarm üretiyor. Oraya önleyici bakım ekibini yönlendiriyorsunuz. Bu da enerjinin sürekliliği açısından kıymetli bir şey. Hangi trafoya nereden elektrik veriliyor? O trafo en son hangi arızayı yapmış? İçinde hangi bakım malzemeleri var? Bakım ekibi hangi malzemelerle en son yenileme yapmış? Bunları yönetebilen bir altyapı yönetim sistemi geliştirdik. Şu an Türkiye’de birçok su, elektrik, doğalgaz şirketi bizim hizmetlerimizi kullanıyor. Arka planda bir süper kahraman gibi çalışıyoruz.”
Yapay Zeka verinin boşa gitmesini önlüyor
Yapay Zekanın gelecekteki rolüne ilişkin düşünceleri sorulan Küçükpehlivan, şu an dijital dünyanın ürettiği tüm verilerin yaklaşık yüzde 90-95’i kullanılamadığına dikkat çekerek, “Zaten bu kadar çok veri olmasaydı yapay Zeka çalışamazdı. Yapay Zeka bu kullanılmayan verileri kullanarak, boşa gitmesini önlüyor. Bu durum ekonomik anlamda müthiş bir fayda sağlayacak” dedi.
